Communicatie
Zoals we allemaal weten is communicatie belangrijk in een les, dit is tijdens een online les niet anders! Ik lijst hier enkele pijlers op waar je rekening mee kan houden om de communicatie tijdens je online les te verbeteren!
Wat is communicatie?
Communicatie is heel belangrijk in ons leven. Als je het woord "Communicatie" zou opzoeken kom je uit op "uitwisselen van informatie". Velen vergelijken communicatie met het gebruik van taal, wat niet helemaal juist is. Taal is een belangrijk onderdeel van communicatie, maar niet het enige onderdeel.
Communicatie bestaat uit twee delen; verbale communicatie en non-verbale communicatie (lichaamstaal). Die twee aspecten ondersteunen elkaar, echter is non-verbale communicatie vijfmaal zo sterk als verbale communicatie. Het lichaam laat veel meer zien dan we soms vertellen.
Een vaste definitie van communicatie is moeilijke te vinden, dus ik zal het voorbeeld van Frank Oomkes gebruiken, dat luidt als volgt: "Communicatie is de uitwisseling van symbolische informatie die plaatsvindt tussen mensen die zich van elkaars onmiddellijke of gemedieerde aanwezigheid bewust zijn. Deze informatie wordt deels bewust, deels onbewust gegeven, ontvangen en geïnterpreteerd."
Bron: Wiertzema, K., & Jansen, P. (2016). Basisprincipes van communicatie (4de editie). Pearson.
Waar moet je opletten als je met je leerlingen communiceert:
- Lichaamstaal
- Intonatie
- Externe ruis (achtergrondgeluiden)
- Actieve luisterhouding
Tips om de communicatie te verbeteren:
- Open lichaamshouding, zit niet in een gezakt maar zit goed recht op met open armen;
- Kleine signalen geven om aan te geven dat je luistert (knikjes, een glimlach,..);
- Maak oogcontact (ook al is dit moeilijk te zien in een online les);
- Stel gerichte vragen aan de leerlingen, duid eventueel een leerling aan die dan moet antwoorden want we weten ondertussen allemaal hoe lastig het is als niemand antwoord op een vraag;
- Wees concreet, de kern van je boodschap moet meteen duidelijk zijn;
- Durf feedback te geven (altijd vanuit de ik vertrekken), zo weten de leerlingen of ze goed bezig zijn, wat hun werkpunten zijn en dat ze de opdracht begrepen hebben;
- Vraag zelf ook naar feedback over je online les. De leerlingen weten immers het beste wat zij nog missen;
- Let op de lichaamshouding en stemeigenschappen/stemgebruik van de leerling, begint zijn/haar stem te trillen, zakt zijn lichaam in elkaar,.. Dit zijn zaken waar je als leerkracht hard op moet letten tijdens een online gesprek;
- Splits de leerlingen in kleinere groepjes, 2 tot 3 leerlingen per groep. Dat zorgt er voor dat de leerlingen sneller vragen zullen stellen indien ze iets niet begrijpen. Bij de samenwerkingstools kan je een geschikt online tools vinden die zich daartoe dient;
- Laat de leerlingen weten dat je beschikbaar bent, ook buiten de geplande online lessen;
- Vertel te leerlingen hoe lang je er ongeveer over doet om op een mail te reageren. Dan weten zij wanneer ze antwoord kunnen verwachten;
- Houd een debat tijdens de les, dit nodigt de leerlingen uit om ook interactief mee te doen. Dit kan je perfect doen met een interactieve tool;
- Spreek altijd vanuit een growth mindset;
- Online les geven en volgen is vermoeiender als gewoon les, bespreek met de leerlingen wanneer zij nood hebben aan een pauze.